Cumhuriyet Döneminde Türk Ocakları ve Halkevlerine Geçiş

Türk Ocakları, Osmanlı Devleti’nin çok milletli yapısı içinde 19. yüzyılın ikinci yarısında hem Müslüman hem de gayrimüslim diğer milletlerin özerklik ve bağımsızlık isteklerine karşı tepki olarak, Türk aydınları arasında giderek daha fazla ağırlık kazanan Türk milliyetçiliği fikrinin gelişmesi ve teşkilatlanması sonucu ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin son döneminde Türk milletinin uyanışını temsil eden Türk Ocakları, kurulduğu dönemde çok milletli imparatorluk yapısı içinde Türklerin sorunlarını ortaya koymaya ve çözüm önerileri getirmeye çalışmıştır. Türklerin sosyal, kültürel ve iktisadi açılardan gelişimini sağlamak için faaliyetlerini genişleten Ocak, Osmanlı Devleti’nin yıkılışının ardından siyasi kurtuluşu da gündemine almış ve Millî Mücadele hareketinin başarıyla sonuçlanmasının ardından kurulan yeni Türk devletini, savunduğu Türkçülük fikrinin hayata geçmiş hâli olarak görmüştür. Türk Ocakları, fikirlerinin ve inkılaplarının destekçisi olan yeni rejimin ilkelerini halka ulaştırmada Atatürk’ün en büyük yardımcısı olmuş, Cumhuriyet’le beraber ülke geneline yayılan teşkilatları sayesinde artan sorumluluklarını büyük bir başarıyla yerine getirmiştir. Mustafa Kemal Paşa ve CHF yöneticilerinin Türk milletinin kültürel ve sosyal açıdan yönlendirilmesi konusunda tek yetkilinin Cumhuriyet Halk Fırkası olması isteklerinin sonucu olarak daha bağımsız bir yapıya sahip olan Türk Ocakları CHF’ye iltihak ederek kapanmış ve tamamen CHF’ye bağlı olan Halkevleri kurulmuştur. Bu kitapta hem bu değişim sürecinde yaşananlar hem de aynı amaca hizmet eden iki kurum incelenmiştir.